Ho, ho, ho, kom niet aan ons Wilhelmus, het Volkslied van alle Nederlanders. Geen zorg, ik voel en ben helemaal Nederlander, maar ik denk dat ons Wilhelmus echt wel een opfrisser kan gebruiken. Dus het is goed bedoeld, zodat wij allemaal ook weer beter weten waar het over gaat. Het werd de laatste weken terecht weer uit volle borst gezongen, maar weten wij wat we zingen,
Klein onderzoekje gedaan en dan alleen nog maar naar het eerste couplet. Weten wij bijvoorbeeld wat van ‘Duitse bloed’ eigenlijk betekent en ‘ben ik vrij onverveerd’, om over de ‘altijd geëerde Koning van Hispanje’ nog maar te zwijgen? Dat Duitse bloed heeft niets met Duitsland te maken. Duitsland bestond helemaal niet toen het Wilhelmus werd geschreven. Toch denken de meesten, volgens mijn onderzoekje, dat wij Duits bloed hebben. Vooral de jeugd is kennelijk niet echt op de hoogte. Vrij vertaald kun je zeggen, dat ‘Duits’ in vroeger tijden werd gebruikt voor de inwoners van de Nederlanden.
Nederduits is ook zo’n woord uit die tijd. En dan is er nog de Duitse plaats Die(t)z, waar zich Schloss Oranienstein bevindt. Daarom zie je soms ook wel ‘van Dietzen’ bloed. Beetje kort door de bocht misschien, maar ‘ben ik van Nederlands bloed’ zou gewoon goed zijn, dekt de lading en is veel duidelijker. Dan ‘onverveerd’. Wie gebruikt dat nog? Blijkt ook vrijwel volkomen onbekend te zijn. Beste vertaling naar deze tijd lijkt ‘zonder vrees’’ te zijn. Ook doen dus.
En dan de altijd geëerde Koning van Hispanje. Dat komt uit de Tachtigjarige Oorlog met de Spanjaarden en is eigenlijk dus een verering van de toenmalige vijand. Bovendien eert u de Koning van Hispanje? Nou ik niet, integendeel! Compleet achterhaalde (on)zin, dus weg ermee. Maak er dan maar zoiets van als: ‘ons dappere volk heb ik altijd geëerd.’ Wat mij betreft dus: ‘ben ik van Nederlands bloed’ en ‘ben ik zonder vrees’ en ‘ons dappere volk heb ik altijd geëerd.’
U mag er natuurlijk helemaal anders over denken, maar ik meen dat we dan uit volle borst weer een tekst zingen, die we ook kunnen begrijpen. En de muziek? Tja, die is nou eenmaal zo als ze is. Historisch erfgoed, dus maar zo laten. Hoewel er – vind ik persoonlijk – niet echt veel kracht uitspreekt. Minder dan bijvoorbeeld het Engelse, Franse, toch ook Duitse, maar vooral Italiaanse volkslied.
‘Opa vertel nog eens…’
Stel, het is 14 september 2038, ik word die dag negentig. Mijn echtgenote is nog een jonge meid van 89. Op bezoek komt onder meer onze jongste achterkleindochter van zes. Haar naam is zo moeilijk en zo buitenlands, dat ik die niet goed meer kan onthouden en ook niet goed kan uitspreken. Maar onze helderblauwe ogen uit het noorden zijn nog aanwezig. Ze zit op anderhalve meter afstand en vraagt: ‘Opa vertel nog eens hoe het was voor de coronatijd. Toen je nog jong was’.
Ik zie haar zendertje dat overal waar ze is automatisch anderhalve meter afstand aangeeft en of je een bekende of een onbekende app passeert. En die haar waarschuwt als het ergens te druk is. Mijn gedachten gaan uit naar vroeger, naar volle voetbalstadions, druk bezochte terrassen, volle, gezellige kroegen waar je elkaar op de schouder mocht slaan en dubbel kon liggen van het lachten. De Zwarte Cross davert door mijn gedachten en partijen, feesten en het massaal op de Dam in Amsterdam vieren van onze bevrijding. Oranje boven en het Wilhelmus klinkt er uit duizenden kelen. Ik kan haar niet antwoorden, mijn gemoed schiet vol.
Dan gaat de wekker en schrik ik wakker. In een flits weet ik dat het allemaal maar een droom was. Het is weliswaar 14 september 2038, maar een Coronavirus en alle beperkingen die dat meebracht zijn al jaren geschiedenis. Vanmiddag volle bak in het restaurant van het bejaardenhuis om ‘zonder vrees’ mijn negentigste te vieren.
Zomer 2020…
Beste lezers, het is inmiddels hartje zomer. Mijn oprechte wens is, dat u weer kunt gaan en staan waar u wilt. Dat u vrij bent om op een terras te gaan zitten of een museum of een stadscentrum te bezoeken. Dat geen BOA u meer hoeft te wijzen op anderhalve meter afstand. En dat we in september gewoon weer allemaal naar een voetbalwedstrijd kunnen en mogen. Dus: terug naar de pre-Coronatijd. Blijf gezond en dan hoop ik u in september weer met wat vrijblijvend ‘gekrabbel’ lastig te mogen vallen!
Henk Meinen