Met het verhoren van burgemeester Femke Halsema en wethouder Marieke van Doorninck (duurzaamheid) heeft de enquêtecommissie AEB afgelopen maandag de vraaggesprekken, die de afgelopen weken gevoerd zijn met betrokkenen rond de vuilverbranding, afgerond. De verhoren moesten antwoorden opleveren op vragen over de rol van het stadsbestuur, van de raad zelf en van de ambtelijke organisatie, als het gaat om bijvoorbeeld toezicht op en controle bij AEB.
Opzienbarende onthullingen heeft deze fase van het onderzoek naar het stilleggen van het Amsterdamse Afval Energie Bedrijf Amsterdam echter (nog) niet opgeleverd. Veel betrokkenen van vóór de verzelfstandiging van AEB in 2014, onder wie voormalig directeur Roelof Kruize en oud-wethouder Carolien Gehrels, vinden het nog altijd een goed bedrijf waar ‘unieke en belangrijke dingen voor de stad’ gebeuren. Gehrels ging zelfs zo ver door een oproep te doen aan het stadsbestuur om AEB, dat momenteel te koop staat, uit de etalage te halen.
Zij weerspraken de herinneringen van oud-wethouders zoals Udo Kock en Kajsa Ollongren, die vertelden vaak verrast te zijn door AEB en het moeilijk vonden om te doorgronden waar het bedrijf mee worstelde. Overigens zijn allen verenigd in hun onbegrip voor het besluit van de huidige directie om de fabriek in het voorjaar van 2019 plotseling bijna volledig stil te leggen, waardoor een nationale afvalcrisis dreigde te ontstaan.
De vier raadsleden in de enquêtecommissie lijken wel degelijk dingen op het spoor te zijn, aldus Het Parool. Zo besprak GroenLinks-raadslid Jasper Groen de hypothese dat het aflopen van een landelijke subsidieregeling twintig jaar geleden veel druk had gezet op de nieuwbouw van AEB. Dit zou een oorzaak kunnen zijn geweest voor technische mankementen en een groot bijna-ongeluk. In 2008 kampte het bedrijf met een beruchte asbreuk. In die tijd zou een van de ketels van de nieuwe ovens bijna drooggekookt zijn, waardoor een drukgolf veel schade zou hebben aangericht in het Westelijk havengebied.
De enquêtecommissie gaat nu achter gesloten deuren verder werken aan het definitieve onderzoeksverslag, waaruit duidelijk moet worden wat de belangrijkste factoren zijn voor de problemen bij AEB. Dit najaar worden de conclusies en aanbevelingen van het onderzoek gepubliceerd.
