Er valt geld te verdienen met onze afvalzak. In Roemenië, om precies te zijn, waar tegenwoordig een zwarte markt voor illegale afvaltransporten bestaat. Georganiseerde criminele netwerken zouden daar dit jaar naar schatting al een half miljard euro mee verdiend hebben. Tot enkele jaren geleden werd ons afval uitgevoerd naar China en enkele andere Aziatische landen. Maar die weigeren nog langer afval te importeren, en sindsdien kijken West-Europese bedrijven naar landen binnen de EU-grenzen. Daardoor zwol de afvalstroom richting Roemenië, ook vanuit Nederland en België, de laatste twee jaar fors aan.
Het resultaat van deze groeiende afvalstroom is vervuiling, en dat heeft nogal wat gevolgen voor de Roemeense volksgezondheid, zegt Octavian Berceanu. Hij was tot voor kort hoofd van de Roemeense Nationale Milieuwacht, de autoriteit die in Roemenië moet toezien op de handhaving van de milieuwetgeving. “Het jaarlijks aantal slachtoffers dat deze vervuiling in Roemenië maakt, is hoger dan het aantal slachtoffers veroorzaakt door COVID-19.”
Ook de Europese Commissie erkent dat er illegaal afvalstoffen overgebracht worden naar Roemenië en dat dat een ernstig probleem vormt. “De aanpak van de afvalhandel wordt aangemerkt als een prioriteit in het algemene EU-beleid tegen georganiseerde misdaad voor de periode van 2018 tot 2021”, zegt Daniela Stoycheva, woordvoerster van de Europese Commissie, aan MO*.
De verwerking van afval moet normaal gezien gebeuren volgens strikte regels. De illegale afvalhandel omzeilt die regels. De Roemeense minister van Milieu Tanczos Barna vertelde in het tv-programma ‘Insider Politic’ hoe het afval het land binnenkomt: “Containers die Roemenië binnenkomen, bevatten zogezegd grondstoffen voor recyclage.” De EU-wetgeving laat toe dat EU-lidstaten grondstoffen uitwisselen, en gerecycleerd afval wordt als secundaire grondstof beschouwd. “Maar in werkelijkheid zit in de containers vaak iets anders dan wat wordt aangegeven.”
Volgens voormalig Roemeens staatssecretaris voor Afvalbeheer Raul Pop is het nochtans bij wet verboden om afval te importeren dat niet voor recyclage bestemd is. “Elke lading die de Roemeense douane als niet-gerecycleerd aanduidt, wordt beschouwd als een overtreding en is bijgevolg illegaal. De vervoerder moet die lading dan verplicht terugnemen.” Douanecontroles kunnen echter niet alle illegale afval stoppen. Dit jaar ontdekten de autoriteiten al 140 containers. Daarin zat in totaal 3.700 ton illegaal vervoerd afval. Ter vergelijking: tussen 2015 en 2020 werden “slechts” 150 containers met illegaal afval tegengehouden aan de grenzen.
Ook in Polen is de lage kost voor verwerking de voornaamste drijfveer om afval te dumpen. Want ook in dit geval kunnen buitenlandse bedrijven hun afvalkosten halveren door het naar Polen te exporteren. Sommige Polen juichen dat toe, vertelt Grezgorz Wielgonsiski van de Technische Universiteit van Lodz. Het is een winstgevende deal voor beide partijen, ook al is die in strijd met de wet.
Poolse bedrijven krijgen de toestemming van Duitse bedrijven om plastic afval te recycleren, zegt Wielgonsiski. Maar ze zouden niet beschikken over de infrastructuur voor het recyclageproces. De verantwoordelijke autoriteiten zouden de vergunningen verlenen, zonder dat te controleren. Daardoor wordt, volgens Wielgonsiski, het afval simpelweg verbrand.
JE TROUVE CELA SCANDALEUX DE LA PARTS DES AUTRES PAYS